Göğüs fizyoterapisi, solunum sağlığını desteklemek ve yaşam kalitesini artırmak adına uygulanan özel bir tedavi yöntemidir. Akciğerlerin fonksiyonunu iyileştirmek, nefes alıp vermeyi kolaylaştırmak ve solunum yolu hastalıklarının olumsuz etkilerini en aza indirmek için tasarlanmış bu terapi, özellikle kronik solunum problemleri olan kişiler için hayati rol oynar. Yoğun bakım hastalarında göğüs fizyoterapisine ilişkin bilgileri Güven Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bölümünden Fzt. Umut Arda Korkmaz paylaştı.
İçindekiler
Pozisyonlama
Pozisyonlamanın solunum sistemi üzerinde çok büyük etkisi vardır. Bazı durumlarda stabil olmayan hastalar için tek yöntem olabilir. Yoğun bakım hastaları genellikle 20-30 derece yüksek yatış pozisyonunda izlenmektedir. Bu pozisyonlama aspirasyon pnömonisi riskini ve ventilatörle oluşan pnömoni görülme sıklığını azaltır ve oksijenasyonu artmasını sağlar .
Sürekli rotasyonel terapi
Her iki tarafta açı 60 dereceye kadar ayarlanabilir. Açı ve hız değerlerinin ayarlanabildiği bir yatakta hastanın pozisyonu devamlı olarak değiştirilir.
Nörofizyolojik Fasilitasyon
Dudak üzerine uygulanan stimulasyonu ve kostalar arasına uygulanan germeleri içeren yöntemdir.
Diyafragmatik solunum egzersizi
Fizyoterapist bir elini hastanın göğsüne diğer elini diyaframın üzerine yerleştirerek duyu girdisi oluşturur. Hasta burnundan yavaşça nefes alırken karnının şişmesi ve ağzından nefesi geri verirken de karnının yavaşça aşağı inmesi istenir. Fizyoterapist sözel uyarılarda bulunarak nasıl yapılığını hastaya anlatmalı ve elleriyle de görsel uyaran sağlamalıdır. Diyafragmatik solunum torakal mobiliteyi arttırmak, solunumu iyileştirmek, enerji tüketiminin azaltılmasını sağlamak amacıyla verilir.
Solunum Kontrolü
Fizyoterapist elini xiphoid çıkıntıda olacak şekilde yerleştir ve hastadan gevşek bir pozisyonda rahatça nefes almasını ister. Nefes alma sırasında fizyoterapistin eli yukarıya doğru hareket ederken nefes verme sırasında eli aşağıya doğru hareket ettirir.
Derin solunum egzersizleri ve insentif spirometre
Torakal ekspansiyon egzersizleri hastanın aktif katılımını gerektirdiği için spontan solunumu olan hastalarda uygulanabilir. Torakal ekspansiyon egzersizleri ile torakal mobilite ve inspiratuar kapasitenin arttırılması amaçlanır.
Manuel teknikler
Perküsyon, sekresyonların çözülmelerini kolaylaştırmak amacıyla elin kap şekline getirilerek göğüs duvarının üzerine uygulanan ritmik vuruşlar olarak tanımlanır. İnspiryum ve ekspiryum boyunca uygulanır. Vibrasyon, akışkan sıvı sekresyonlarının atılmasında etkilidir ve ellerin üst üste yerleştirilerek aralıklı izometrik kontraksiyonlar yapılarak uyarılması şeklinde tanımlanır. Ekspirasyon fazında uygulanır. Shaking, göğüs duvarı üzerine uygulanan kaba osilasyon hareketleri şeklinde tanımlanabilmektedir. Ekspirasyon fazında vibrasyona alternatif olarak uygulanmaktadır.
Otojenik drenaj
Sekresyonların temizlenmesi amacıyla balgam sonraki kısma çıkana kadar hasta çoklu nefes alarak sekresyonları yukarıya çıkarmaya çalışmaktır.
Zorlu ekspirasyon tekniği
Hasta derin bir nefes alır. Aynaya buğu yapmaya çalıştığını hayal vermeye devam ederek güçlü ve hızlı bir şekilde “hah” sesi çıkarır ve öksürerek balgam çıkarmak hedeflenir.
Öksürme
Merkezi havayollarının temizlenmesi için primer yöntemdir. Fakat kontrolsüz ve art arda gelen öksürük hastayı nefes alıp vermede zorlayabilir ve balgam çıkarmakta zorlanır.
Aspirasyon
Bu yöntemde ince bir tüple havayoluna girilerek sekresyonlar temizlenir. Entübe, trakeostomili veya öksürme refleksini kaybeden hastalarda akciğerdeki sekresyonların temizlenmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Nöromusküler elektrik stimülasyonu (NMES)
Gerekli düzeyde mobilize edilemeyen hastalarda kas kitlesini ve kuvvetini korumak amacıyla kullanılır. Hedeflenen kas gruplarında deri üzerine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla düşük voltajlı elektrik uygulanarak, iskelet kaslarında pasif kontraksiyon oluşturmak hedeflenmektedir.
Pasif eklem hareket açıklığı egzersizleri ve germe
Kooperasyon kurulamayan hastalarda eklem hareket açıklığı ve yumuşak doku uzunluğunu korumak amacıyla yapılması önem taşımaktadır.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
