Hepimizin hayatına bir noktada karizmatik, etkileyici ve kendinden emin görünen insanlar girer. İlk karşılaşmada büyüleyici olabilirler; enerjileriyle ortamı doldurur, söyledikleriyle güven uyandırırlar. Fakat zamanla o ışıltının arkasında daha karmaşık bir dünya olduğunu fark ederiz. İşte tam da burada narsistik kişilik yapılanması devreye girer.
Güven Çayyolu Tıp Merkezi’nden Uzman Psikolog Hilal Savaş, narsistik kişilik bozukluğunun ne olduğunu, belirtilerini ve alt tiplerinin ne olduğunu anlattı.
Narsistik Kişilik Bozukluğu (NKB), DSM-5’te “büyüklenmecilik, hayranlık ihtiyacı ve empati eksikliği” ile tanımlanır. Ancak bu tanımın ardında çok daha insani bir gerçeklik vardır:
Narsistik bireyler bu kırılgan taraflarını koruyabilmek için dışarıya güçlü bir maske takar. Onlar için hayranlık görmek sadece hoş bir duygu değil, benliklerini ayakta tutan bir ihtiyaçtır.
Narsistik kişilik herkeste aynı görünmez. Farklı alt tipler, farklı ilişki deneyimleri yaratır:
Büyüklenmeci (Grandiyöz) Narsisizm
Kırılgan (Gizli) Narsisizm
Malign (Kötücül) Narsisizm
Her bir alt tipin ortak noktası, onay ve hayranlık ihtiyacının yoğunluğu olabilir.
Bir narsistik kişilikle ilişkiye başlamak, çoğu zaman bir “masal” gibidir. Partnerlerini ilk başta idealize eder, göklere çıkarır, “özel” hissettirirler. Ancak bu süreç uzun sürmez; çok geçmeden küçümseyen ya da eleştiren bir tavır ortaya çıkabilir. Bu idealize–değersizleştirme döngüsü, narsistik ilişkilerin en belirgin özelliğidir. Bir yandan yakınlık isterler, diğer yandan fazla yakınlık onları tehdit altında hissettirir. Bu yüzden ilişkilerinde sık sık çekim–itme dinamikleri yaşanır. Narsistik kişilerle ilişki kurmak çoğu zaman inişli çıkışlı bir yolculuktur.
Ama unutmamak gerekir ki, bu sert kabuğun altında aslında onaylanma ve sevilme arzusu taşıyan kırılgan bir benlik vardır. Terapötik ortamda bu kırılganlıkla temas etmek, değişim için en önemli adımdır.
Narsistik kişilik bozukluğu, yalnızca etiketlerden ibaret değildir. Arkasında çoğu zaman çocukluk döneminde yaşanmış incinmeler, yeterince görülmeme ve koşullu sevgi hikâyeleri vardır. Bu nedenle narsistik kişilerle ilişki kurarken hem sınırlarımızı korumak hem de onların görünmeyen kırılganlıklarını fark etmek önemlidir.
Hazırlayan: Uzman Psikolog Hilal Savaş
Sağlık rehberimizden içerikler görüntüleyin.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına buradan ulaşabilirsiniz.