Nabız; kalbin her atışta pompaladığı kanın, damarlar üzerine oluşturduğu basınçtır. Yetişkinlerde nabız sayısının 60-100 arasında olmasının ideal olduğunu belirten uzmanlar; düşük ya da yüksek nabzın hastalık habercisi olabileceğini bildirmektedir..
Nabız, kalp vuruşlarının oluşturduğu kan basıncı nedeniyle özellikle bilekteki ve boyundaki atardamarda parmakla basıldığında duyumsanan çarpma hissidir. Bir diğer deyişle kalbin her atışıyla birlikte pompaladığı kanın, damarlar üzerinde oluşturduğu basınçtır. Bu basıncı, parmaklarınızı belli bölgelerden geçen atardamarlarınızın üzerine koyarak kolayca hissedebilirsiniz.
Yetişkin ve sağlıklı insanlarda nabız kaç olmalıdır?
Yetişkinlerde nabız sayısı, kişinin fiziksel olarak dinlenmiş ve ruhsal olarak sakin olduğu bir dönemde dakikada 60–100 arasında olmalıdır. Sporcularda kalp hızı daha düşük olabilir ve dakikada 40–60 arası olması normal kabul edilir.
Nabız nasıl ölçülür?
Nabzınızı en iyi sayabileceğiniz yerler; başta bilekler ve boyunda şah damarı olmak üzere,
Dirsek içi
Kasık
Şakak
Ayağın üst kısmıdır.
Parmaklarınızı nabzı en iyi hissettiğiniz yere koyduktan sonra bir dakika boyunca hissettiğiniz vuruş sayısını sayınız. Bu sayı size kalp atış yani nabız sayısını verir. Efor sonrası dinlenmeden nabız ölçülmesi, nabız sayısının olduğundan yüksek çıkmasına neden olur. Aynı şekilde stres altındaki kişinin de nabız sayısı olduğundan yüksek çıkacaktır. Bu iki durumda nabız sayısının yüksek olması doğaldır.
Yüksek nabız belirtileri nelerdir?
Kişi istirahat halindeyken nabız sayısının normalden daha yüksek olmasına 'taşikardi' denir. Taşikardi belirtileri şunlardır:
Çarpıntı hissi
Baş dönmesi
Nefes darlığı
Göğüste rahatsızlık hissi
Göğüs ağrısı
Bayılma
Yüksek nabız nedenleri nelerdir?
Yüksek nabız nedenlerini üç grupta değerlendirmek gerekir.
1- Kalp, bazı durumlarda vücudun oksijen ihtiyacını karşılamak için hızlı atabilir. Bu durum patolojik (hastalık tanısı olarak) kabul edilmez ve tedavi gerektirmez. Efor sarf etmek, stres (heyecanlanmak, korkmak, sinirlenmek vb.) veya kişinin bir yerinin ağrıyor olması bu duruma verilebilecek en iyi öneklerdir.
2- Kalp bazı durumlarda bir hastalığa veya bir dış etkene bağlı olarak hızlı atabilir. Nabız sayısının fazla olabileceği başlıca hastalıklar;
Kalp yetersizliği,
Doğuştan gelen kalp hastalıkları,
Enfeksiyona bağlı ateş yükselmesi,
Kansızlık,
Tiroit bezinin fazla (hipertiroidi) çalışmasıdır.
Dış etkenlerin başında ise sigara gelir. Ayrıca;
Aşırı kafein ya da alkol tüketimi,
Uyuşturucu kullanımı
Bazı ilaçların yan etkileri sayılabilir.
3- Bazı durumlarda da nabız sayısı kalbin elektriksel sistemindeki bozukluklardan dolayı yüksektir. Bunlar gerçek ritim bozukluklarıdır ve 'aritmiler' grubunda yer alırlar. Bazıları hayati tehlike yaratabilir ve acil tedavi edilmeleri gerekir. Bazıları ise kısmen iyi huylu ritim bozukluklarıdır ve dikkatle ele alınmaları gerekir.
Taşikardi nasıl tedavi edilir?
Tedaviye başlamadan önce taşikardinin nedeninin bulunması gerekir. Çoğu durumda taşikardiye neden olan hastalığın veya durumun tedavisi taşikardiyi de tedavi eder. Örneğin, ateşi olan bir hastanın enfeksiyonunun antibiyotiklerle tedavisi veya hipertiroidisi olan birinin tiroit hormonunun normal seviyelere getirilmesi kalp hızının da normale gelmesini sağlayacaktır. Eğer taşikardi ileti sistemindeki bozukluklar nedeniyle gelişmişse uygun ilaçlarla veya “kardiyoversiyon” dediğimiz, kişiyi uyutarak göğsüne elektrik şoku vermek suretiyle düzeltilebilir. Bazı durumlardaysa “ablasyon” olarak adlandırılan girişimsel yöntemle tedavi edilmesi gerekir.
Düşük nabız belirtileri nelerdir?
Kişinin nabız sayısının normalden daha düşük olmasına “bradikardi” denir.
Bradikardi belirtileri şunlardır:
Baş dönmesi
Göz kararması
Halsizlik/yorgunluk
Çabuk yorulma
Göğüs ağrısı
Nefes darlığı
Bayılma
Düşük nabız nedenleri nelerdir?
Nabız düşüklüğü, bir hastalığa ya da duruma bağlı gelişebileceği gibi bazen de kalbin ileti sistemindeki bozukluklar nedeniyle olabilir.
Nabız düşüklüğüne neden olan hastalık ve durumlara;
Tiroit bezinin az (hipotiroidi) çalışması,
Uyku apnesi (OSAS),
Kanda bazı minerallerin düşük veya yüksek olması,
Bazı ilaçlar ve bal (deli balı) zehirlenmesi örnek verilebilir.
Kalbin ileti sistemindeki bozuklar ise daha çok ileri yaşlarda, ileti sisteminin de yaşlanması nedeniyle olmaktadır. Ancak ileti sisteminin bozuklukları her yaşta görülebilir. Bu duruma kalp damar tıkanıklıkları, doğuştan gelen kalp hastalıkları veya kalp içi enfeksiyonlar yol açabilir.
Bradikardi (Düşük nabız) nasıl tedavi edilir?
Öncelikle bradikardinin nedeninin saptanması gerekir. Hastada hipotiroidi veya uyku apnesi gibi hastalıklar varsa bu rahatsızlıklar tedavi edilmelidir. Nabız düşüklüğü ilaçlara bağlı ise bu ilaçların kesilmesi veya dozunun ayarlanması gerekir. Bradikardi hayatı tehdit ediyor ve nedeni ortadan kaldırılamıyorsa “kalp pili” gibi cihazlar takmak gerekebilir.
Kalp atış hızı nasıl düzenlenir? Sağlıklı bir kalp atışı için nelere dikkat edilmelidir?
Kalbin ileti sistemindeki bozuklar haricindeki kalp atış anormallikleri genelde kalp dışı nedenlere bağlıdır. Bunların birçoğu ilgili doktor tarafından tedavi edilir. Ancak hastalığa bağlı olmayan kalp hızı anormalliklerinin düzenlenmesinde asıl iş, kişinin kendisine düşmektedir. Kişi uygun yaşam tarzı değişikliklerini gerçekleştirmelidir.
Kalp hızını düzenlemek için hastanın yapması gerekenler şunlardır:
Kişi eğer sigara kullanıyorsa bırakmalı
Kafeinli içeceklerden uzak durmalı
Başarabiliyorsa stresten uzaklaşmalı ya da profesyonel destek almalı ve gerekirse doktorunun vereceği ilaç tedavisi kullanmalı
Düzenli spor yapmalı
Sağlıklı beslenmeli
Aritmilerde ise bir doktordan profesyonel destek alınmalıdır. Hasta, kardiyoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Ritim bozukluğunun türüne göre;
İlaç tedavisi,
Kardiyoversiyon,
Ablasyon veya kalp pili ile tedavi gerçekleştirilmelidir.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
