Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Nöroloji Bölümünden Uzm. Dr. Makbule Deniz Borucu bacaklarında rahatsızlık hissi yüzünden uyuyamayan insanların çoğunluğunun ‘Huzursuz Bacak Sendromu” tanısına sahip olduğunu söyledi. Genellikle gece uykuya geçmeden önce veya gündüz saatlerinde kişinin uzun süre hareketsiz kalmasıyla bacaklarda ortaya çıkan sinir sisteminden kaynaklı bir hastalık olan Huzursuz Bacak Sendromu (HBS), nadiren de olsa kollarda da görülebiliyor. Borucu, hastalık hakkında merak edilen soruları yanıtladı:
Genellikle gece, uykuya geçmeden önce veya gündüz kişinin uzun süreli hareketsiz kalmasına neden olan durumlarda (uçak veya araba yolculukları, sinema, tiyatro vb.) bacaklarda nadiren de kollarda hissedilen, tarif edilmesi zor müphem bir rahatsızlık hissi, bacakları ve kolları hareket ettirme isteği ile karakterize bir sinir sistemi hastalığıdır. Hastalar bacaklar veya kollarda kaşıntı, üşüme, yanma, ağrı, karıncalanma veya kramplardan yakınabilirler.
2- Huzursuz bacak sendromu kimlerde ve hangi yaşlarda daha sık görülür?
HBS kadınlarda daha sık olmak üzere hem kadınları hem de erkekleri etkileyebilen bir hastalıktır. Çocukluk dâhil her yaşta ortaya çıkabilir fakat genellikle hastanın yaşı ilerledikçe yakınmalarda artış gözlenir.
HBS tanı koymada güçlükler yaşanan ve kesin tanıyı destekleyen için hastalığın görülme sıklığı kesin olarak bilinmez. Epidemiyolojik çalışmalara göre HBS toplumun yüzde 1-15’inde görülebilmektedir. Özellikle Avrupa ve Kuzey Amerika’dan bildirilen raporlarda yaklaşık sıklığı yüzde 10 iken, Singapur, Japonya ve Hindistan gibi Asya ülkelerinde yüzde 0,1 gibi düşük oranlarda bildirilmektedir. Avrupa’dan bildirilmiş en düşük sıklık yüzde 3,19 ile Türkiye’dendir. Yunanistan’da ise yüzde 3,9 gibi buna yakın bir oran raporlanmıştır. Görülme sıklığı oranlarında görülen bu farklılıklar, hastalığın ortaya çıkmasında ırksal veya etnik faktörlerin rol oynayabileceğini düşündürmektedir.
3- Huzursuz bacak sendromu tipleri ve nedeni olabilecek hastalıklar nelerdir?
Özellikle kırk yaşın altında yakınmaları başlayan hastalarda, aile öyküsü de varsa primer (genetik yatkınlık nedenli) HBS tanısı düşünülür.
Bu vakaların dışında;
Gebelikte ortaya çıkan hormonal değişikliklerle son trimestrde,
Diyabeti ve kronik böbrek yetmezliği hastalarında gelişen polinöropati ile,
Demir ve B12 eksikliğinde,
Tiroid hormonu bozukluklarında,
Otoimmün ve romatizmal hastalıklarda,
Omurilik yaralanma, tümör ve iskemileriyle,
Alkol kötüye kullanımı ile,
Serotonini yükselten antidepresan türü ilaçların kullanımı ile ikincil (sekonder) HBS gelişebilir.
4-Huzursuz bacak sendromu belirtileri nelerdir?
Gece ve akşam saatlerinde şiddetlenen bacak ve kollarda ağrı, kaşıntı, uyuşma, yanma, zonklama hissi ve bu yakınmaların hareketle, masaj yaparak veya yürüyerek rahatlaması HBS tipik belirtileridir. Bu belirtilere uykuya dalarken veya uyku sırasında bacaklarda atma şeklinde istemsiz hareketler eşlik edebilir. Gece uykusu bozulan hastalarda kronik yorgunluk, dikkat eksikliği, konsantrasyon bozukluğu görülebilir.
5-Huzursuz bacak sendromu tanısı nasıl konulur?
HBS’da tanı, klinik belirtiler, tıbbi geçmiş öyküsü ve nörolojik muayene bulgularıyla konur. İkincil nedenleri ayırt etmek için kan tetkikleri, elektronöro ve miyografi (ENMG), spinal görüntülemeler yapılabilir. Primer HBS’de tüm muayeneler, elektrofizyolojik ve görüntüleme bulguları normaldir. Sekonder HBS varlığında ENMG’de poilnöropati veya radiküler tutulum saptanabilir, ilgili kan tetkiklerinde (ferritin, HEmogram, CRP, BUN, kreatinin, açlık kan şekeri, magnezyum, TSH vitamin B12, folat, glukoz tolerans testi vb.) anormallikler görülebilir.
6-Huzursuz bacak sendromu tedavisi nasıl uygulanır? Nelere dikkat etmeliyiz?
Sekonder HBS’de nedene yönelik tedaviler planlanırken Primer HBS’de tedavide dopamin agonistleri, dopamin öncülleri veya nöropatik ağrı tedavisinde kullanılan ilaçlardan faydalanılır.
HBS hastalarında ilaçla tedavinin yanında yapılan yaşam değişiklikleri de önemlidir. Bisiklete binmek veya yürüyüş gibi düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Bunun yanında yatmadan birkaç saat önce ağır veya yoğun egzersiz yapmaktan kaçınmak gerekir. Özellikle uzun süre hareketsiz kalmayı gerektiren uçak yolculuğu veya sinemaya gitmek gibi aktiviteleri sabah saatlerinde, ev işi veya egzersiz gibi şikâyetleri azaltan aktiviteleri ise günün ilerleyen saatlerinde yapmak önerilir. Uykuyu kaçıracak elektronik cihaz kullanımı, geç saatlerde kahve tüketimi gibi alışkanlıklardan uzak durarak, kendini uykuya hazırlamak ve sonucunda yeterli uyku almak huzursuz bacak sendromu semptomlarının kötüleşmesini engeller. Uyku kalitesini arttırmak için hastaların serin bir ortamda uyuması önerilir. Huzursuz bacak sendromunun yarattığı rahatsızlık hissine karşı bacakları ılık suda tutmak, ısıtma yastığı kullanmak ya da soğuk kompres uygulamak iyi gelecektir.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
