Hormon Tedavileri Nedir? Hangi Durumlarda Hormon Tedavileri Kullanılır?
GÜVEN SAĞLIK GRUBU
Paylaş:
Hormon Tedavileri Nedir? Hangi Durumlarda Hormon Tedavileri Kullanılır?
Kadınlarda hormon tedavileri (hormonal tedavi veya hormon replasman tedavisi - HRT) genellikle menopoz, hormon dengesizlikleri, doğurganlık sorunları ve diğer sağlık durumları için kullanılır. Hormon tedavisi, vücuttaki hormon seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olur ve bu kadın sağlığı açısından hem pozitif hem de önemli yan etkileri olabilir.
Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Özlem Banu Tulmaç kadınlarda hormon tedavilerini anlattı.
Hormon tedavileri, kadın vücudunun ihtiyaç duyduğu ancak yeterli miktarda üretemediği ya da düzensiz ürettiği hormonları dışarıdan takviye etme işlemidir. Bu tedavilerde genellikle östrojen ve progesteron gibi kadınlık hormonları kullanılır. Hormonlar, vücudun farklı sistemlerinde önemli roller oynar; dolayısıyla bu hormonların dengesizliği çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hangi Durumlarda Hormon Tedavileri Kullanılır?
Menopoz: Menopoz, kadınların östrojen ve progesteron seviyelerinde ciddi bir düşüş yaşadığı doğal bir yaşam evresidir. Bu hormonal değişiklikler sıcak basmaları, gece terlemeleri, vajinal kuruluk, uyku bozuklukları gibi semptomlara yol açabilir. Hormon tedavisi, bu semptomları hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla sıklıkla önerilir.
Polikistik Over Sendromu (PCOS): PCOS, hormon dengesizliğine yol açan yaygın bir durumdur. Bu sendromda, kadınlar normalden daha yüksek seviyelerde androjen hormonu üretirler ve bu da adet düzensizliklerine, kısırlığa ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir. Hormon tedavisi, adet döngüsünü düzenlemek ve hormon seviyelerini dengelemek için kullanılabilir.
Erken Menopoz veya Prematür Yumurtalık Yetmezliği: Bazı kadınlar 40 yaşından önce menopoza girebilir. Bu durum, östrojen seviyelerinin ciddi oranda düşmesine ve genç yaşta menopoz semptomlarının ortaya çıkmasına neden olur. Erken menopoz tedavisinde hormon replasman tedavisi, östrojenin geri kazandırılmasına yardımcı olabilir.
Adet Düzensizlikleri: Ağrılı, ağır veya düzensiz adet dönemleri hormon seviyelerindeki dengesizliklerin bir işareti olabilir. Progesteron ve östrojen takviyeleri, adet döngüsünü düzenleyerek bu durumu kontrol altına alabilir.
Doğurganlık Tedavileri: Bazı kadınlar, doğurganlık sorunları nedeniyle hormon tedavisi alır. Bu tedaviler, ovulasyonu (yumurtlama) teşvik etmek veya rahim iç duvarını gebeliğe hazırlamak amacıyla kullanılabilir.
Endometriozis: Bu rahatsızlık, rahim iç tabakasının rahim dışında büyümesiyle karakterize edilir ve ağrılı adet dönemlerine, kısırlığa yol açabilir. Hormon tedavileri, östrojen seviyelerini azaltarak bu dokuların büyümesini yavaşlatabilir ve semptomları hafifletebilir.
Hormon Tedavileri Nasıl Uygulanır?
Hormon tedavisi, çeşitli yöntemlerle uygulanabilir. Tedavinin süresi, dozu ve şekli kişisel ihtiyaçlara göre belirlenir. İşte en yaygın kullanılan hormon tedavi yöntemleri:
Oral Tabletler: Ağız yoluyla alınan hormon ilaçları en sık tercih edilen yöntemlerden biridir. Genellikle günlük olarak alınır ve vücuda östrojen ve progesteron sağlar.
Cilt Üzerinden Yama (Transdermal Yama): Hormonlar, deriye yapıştırılan yamalar aracılığıyla vücuda emilir. Bu yöntem, mide-bağırsak sisteminden geçmeden hormonların doğrudan kana karışmasını sağlar.
Vajinal Kremler veya Jeller: Özellikle vajinal kuruluk ve idrar yolu enfeksiyonları gibi lokal semptomlar için tercih edilir. Östrojen içeren kremler veya jeller doğrudan vajina içine uygulanır.
İğne (Enjeksiyonlar): Bazı durumlarda, hormon tedavisi enjeksiyon yoluyla doğrudan kas içerisine uygulanabilir. İğnelerin avantajı daha az hatırlama gerektirmektedir, haplar her gün alınır. İğne olduğunda ayda bir ya da üç ayda bir hatırlamak yeterlidir.
İmplantlar: Derinin altına yerleştirilen küçük implantlar, düzenli olarak progesteron salgılayarak uzun süreli hormon takviyesi sağlar.
Hormon Tedavilerinin Olası Yan Etkileri Nelerdir?
Hormon tedavisinin çeşitli faydaları olduğu kadar, yan etkileri de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu tedaviler her kadına uygun olmayabilir ve bazı riskler taşıyabilir. Olası yan etkiler şunlardır:
Kan pıhtıları: Özellikle oral yolla alınan östrojen tedavileri kan pıhtılaşması riskini artırabilir. Bu risk, sigara içen, obezite sorunu olan veya yüksek tansiyonu bulunan kadınlarda daha yüksektir.
Meme kanseri riski: Uzun süreli hormon replasman tedavisi, özellikle kombine (östrojen ve progesteron içeren) tedavilerde, meme kanseri riskini artırabilir. Bu risk, tedavi süresi uzadıkça artabilir.
Kalp-damar hastalıkları: Menopoz sonrası kadınlarda hormon replasman tedavisi, kalp hastalığı ve felç riskini artırabilir. Bu nedenle, kardiyovasküler risk faktörleri dikkate alınarak tedavi planı yapılmalıdır.
Karaciğer problemleri: Hormon tedavisi, bazı kadınlarda karaciğer fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle karaciğer rahatsızlıkları olan kadınların bu tedaviyi almadan önce doktorlarıyla görüşmeleri önemlidir.
Kimler Hormon Tedavisi Almamalıdır?
Hormon tedavisi herkes için uygun olmayabilir. Aşağıdaki durumlardan birine sahip olan kadınlar, doktorlarına danışarak alternatif tedavi seçeneklerini değerlendirmelidir:
Aktif meme kanseri
Aktif rahim kanseri
Şiddetli karaciğer hastalığı
Kontrolsüz yüksek tansiyon
Geçmişte kan pıhtılaşması öyküsü
Yaşam Kalitesini Artırmak İçin Güçlü Bir Araç
Hormon tedavisi, doğru şekilde uygulandığında kadınların yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir. Özellikle menopoz semptomlarını hafifletmek, adet düzensizliklerini düzenlemek ve hormon dengesizliklerini kontrol altına almak için etkili bir yöntemdir. Ancak, bu tedaviye başlamadan önce, kişisel sağlık geçmişinizin değerlendirilmesi ve risk faktörlerinin göz önünde bulundurulması önemlidir. Hormon tedavisi, doktor kontrolünde planlanmalı ve takip edilmelidir. Bu süreçte düzenli kontroller yapmak, tedavinin etkinliğini ve güvenliğini sağlamak açısından kritik öneme sahiptir.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
